Kanser Nedir ?

İnsan vücudunda (doku ve organlarda) gelişen tümörler; iyi huylu (selim) veya kötü huylu (habis) olabilir. Habis tümörler kaynak aldıkları hücrelere göre; kanser (epitel hücrelerinden kaynağını alır) veya sarkom (mezenkim hücrelerinden kaynağını alır) olarak isimlendirilir.

Selim tümörler genellikle yuvarlak, sınırları düzenli, kolayca hareket ettirilebilen, kapsüllü kitlelerdir. Çoğunlukla kıvamları serttir. Ancak bazı selim tümörler elastik kıvamda veya yumuşak olarak hissedilebilir. Selim tümörler çevre dokuları iterek ge­lişirler ve bu gelişme esnasında çevredeki dokuların içine girip istila etmezler. Uzak doku ve organlara yayılmazlar. Bu tümörler kapsülleri ile birlikte tamamen çıkarılırlarsa; yeniden aynı yerde gelişmezler, yani nüks etmezler.

Habis tümörlerin kıvamları oldukça serttir ve sınırları çok defa düzensizdir. Hızlı büyüyen oluşumlardır. Ancak her tümörün gelişme hızı farklıdır. Habis tümörlerin gerçek bir kapsülü yoktur. Habis tümörlerin başka bir özelliği de yayılmalarıdır. Bu yayılma; komşu dokuları istila etme şeklinde yerel veya uzak dokulara yayılma (metastaz) şeklinde olabilir. Habis tümör hücreleri kan damarları veya lenf yolları vasıtasıyla uzak doku ve organlara taşınarak oralarda yeni tümör kitlelerinin (metastatik tümör) gelişmesine neden olabi­lirler. Metastazlar; akciğer, karaciğer ve lenf bezlerinde daha sık görülür.

Kanser; vücudun bir organ veya dokusunda beliren bazı anormal hücrelerin kontrolsüz ve düzensiz bir şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkan kötü tabiatlı bir hastalıktır. Çoğalan bu hücreler (kanser hücreleri) bir araya gelir ve tümör olarak isimlendirilen bir kitle oluştu­rurlar.

Normal vücut hücreleri bir düzen içinde büyür, bölünerek çoğalır ve ölürler. Yaşamın erken dönemlerinde, kişi gelişmesini tamamlayana kadar, normal hücreler hızla bölünerek çoğalırlar. Gelişme tamamlanınca normal hücreler yalnız yıpranan veya ölen hücrelerin yerini almak veya travmada tamir işlemini gerçekleştirmek için bölünür ve çoğalırlar. Buna karşılık kanser hücrelerinin çoğalması sürekli olduğundan, tümör kitleleri de devamlı büyür­ler. Kanser hücreleri çevre dokuları istila ederek buraları tahrip ederler. Ayrıca kana ve lenf sıvısına katışarak, kan ve lenf yoluyla vücudun diğer kısımlarına yayılır ve yeni tümör odaklarının oluşmasına yol açarlar. Başka doku ve organlarda oluşan bu tümör odakları “metastaz” olarak isimlendirilir. Buralarda da kanser hücreleri çoğalmaya ve tümör odakları büyümeye devam ederler.

Lösemi bir çeşit kanser olmasına rağmen genellikle tümör oluşturmaz. Bunun yerine kanser hücreleri kan ve kan yapan organları (kemik iliği, lenfatik sistem ve dalak) tutarlar.

Kanser kaynak aldığı vücut kısmına ve mikroskobik görünümüne göre isimlendirilir. Örneğin: meme kanseri, akciğer kanseri, deri kanseri, mide kanseri gibi. Değişik tipteki kanserlerin büyüme hızları, yayılma şekilleri ve farklı tedavilere verdikleri cevap da değişik olur. Bu nedenle kanserli hastalarda tedavi de hastalığın tipine göre düzenlenir.

Bu belirti veya bulgulardan herhangi biri, iki haftadan daha uzun bir süreden beri mevcutsa; hekime başvurulması gerekir. Bunlar kansere bağlı olmayabilir. Ancak bir hekim tarafından değerlendirmenin yapılması gerekir. Hekime müracaattaki amaç; hasta­lığın bin evvel teşhis ve tedavisini sağlamaktır.